Mùa hè là thời điểm lý tưởng cho những người yêu thích chạy bộ, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt là suy thận cấp. Nhiều người chạy phong trào chưa nhận thức đầy đủ về những rủi ro này, khiến họ dễ gặp phải tình trạng nghiêm trọng nếu không chuẩn bị đúng cách.
Thời tiết mùa hè và tác động đến sức khỏe
Tại Việt Nam, nhiệt độ mùa hè thường dao động từ 32 đến 36 độ C, kết hợp với độ ẩm cao và bức xạ mặt trời mạnh. Những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ tiêu cơ vân và suy thận cấp ở những người chạy bộ. Theo bác sĩ chuyên khoa, suy thận cấp xảy ra khi thận không còn khả năng lọc máu do mất nước, rối loạn điện giải hoặc tiêu cơ vân khi vận động quá sức trong điều kiện khắc nghiệt.
Nguyên nhân gây suy thận cấp khi chạy bộ
Khi chạy trong thời tiết nóng, cơ thể sẽ tiết mồ hôi để điều chỉnh nhiệt độ, dẫn đến mất nước và điện giải quan trọng như natri, kali và magiê. Sự mất cân bằng này có thể làm giảm thể tích tuần hoàn, khiến thận không nhận đủ máu. Nếu người chạy tiếp tục gắng sức, họ có thể gặp phải tình trạng sốc nhiệt, hạ natri máu hoặc tiêu cơ vân, từ đó dẫn đến suy thận cấp.
Dấu hiệu cảnh báo và cách xử lý
Các dấu hiệu cảnh báo sớm bao gồm cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, chuột rút, đi tiểu ít hoặc nước tiểu có màu sẫm. Một số người có thể gặp phải các triệu chứng thần kinh như choáng váng hoặc mất tập trung. Khi gặp phải những triệu chứng này, người chạy cần dừng lại ngay lập tức và theo dõi sức khỏe trong 1-2 ngày sau khi hoàn thành bài chạy.
Cách bù nước và điện giải hiệu quả
Nhiều người chạy vẫn chưa hiểu đúng về cách bù nước. Việc chỉ uống nước lọc mà không bổ sung điện giải có thể dẫn đến tình trạng hạ natri máu. Để phòng tránh, người chạy nên uống từng ngụm nhỏ dung dịch điện giải cách nhau 15-20 phút trong suốt quá trình chạy. Đối với những buổi chạy kéo dài trên 60 phút, việc bổ sung viên muối hoặc gel điện giải là rất cần thiết. Sau khi hoàn thành, nên tiếp tục bù nước và ăn thực phẩm giàu kali như chuối hoặc nước dừa.
Chuẩn bị trước khi chạy
Trước ngày chạy, người chạy nên đảm bảo ngủ đủ giấc, tránh rượu bia và bắt đầu bù điện giải từ tối hôm trước nếu thời tiết dự báo nắng nóng. Trong quá trình chạy, cần điều chỉnh tốc độ phù hợp và chủ động làm mát cơ thể tại các trạm nước. Nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào sau khi về đích, người chạy nên theo dõi sức khỏe trong 24-48 giờ và liên hệ với cơ sở y tế nếu cần thiết.
Những đối tượng có nguy cơ cao
Các đối tượng có nguy cơ cao hơn bao gồm những người mới bắt đầu tập luyện, những người có bệnh nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc những người đã từng bị suy thận. Những người đang sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc kháng viêm không steroid cũng cần đặc biệt cẩn trọng.
Thích nghi với điều kiện thời tiết
Để giảm thiểu rủi ro, các vận động viên chuyên nghiệp thường áp dụng phương pháp tập thích nghi với nhiệt độ trước giải khoảng 2-3 tuần. Theo khuyến nghị, người chạy có thể luyện tập trong điều kiện thời tiết nóng hoặc trong môi trường có kiểm soát với cường độ trung bình. Cơ thể sẽ dần thích nghi, giúp giảm nguy cơ sốc nhiệt và suy thận cấp.
Khuyến cáo từ chuyên gia
Bác sĩ khuyến cáo rằng, dù đã có kinh nghiệm, người chạy vẫn cần tôn trọng giới hạn của cơ thể. Không nên cố gắng giữ tốc độ hoặc nhóm nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào. Mỗi người có ngưỡng chịu nhiệt khác nhau và ranh giới giữa việc quá sức và gặp chấn thương y khoa có thể rất mong manh.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng và lắng nghe cơ thể là chìa khóa để có một mùa hè an toàn và khỏe mạnh cho những người yêu thích chạy bộ.
